Ang Kabanalan ng Diyos (II) Ikalawang Bahagi

Limang Paraan Kung Paano Ginagawang Tiwali ni Satanas ang Tao

Kaugnay ng kabanalan ng Diyos, kahit na ito ay isang pamilyar na paksa, ito ay paksa na maaaring maging medyo malabo para sa ilang tao at maging medyo malalim at lagpas sa kanilang pag-unawa kapag napag-usapan. Ngunit hindi kailangang mag-alala. Tutulungan Ko kayong intindihin kung ano ang kabanalan ng Diyos. Upang maunawaan kung anong uri ng tao ang isang tao, tingnan kung ano ang kanilang ginagawa at ang mga kinahihinatnan ng kanilang mga kilos, at pagkatapos ay makikita mo ang diwa ng taong iyon. Maaari bang sabihin ito sa ganitong paraan? (Oo.) Kung gayon, magbahaginan muna tayo tungkol sa kabanalan ng Diyos mula muna sa pananaw na ito. Maaaring sabihin na ang diwa ni Satanas ay masama, at kaya naman ang mga pagkilos ni Satanas tungo sa tao ay upang walang humpay silang gawing tiwali. Masama si Satanas, kaya naman ang mga tao na ginawang tiwali nito ay tiyak na masama. May magsasabi ba na, “Masama si Satanas, ngunit baka ang isang taong nagawang tiwali nito ay banal”? Isang biro ito, hindi ba? Posible ba ang ganoong bagay? (Hindi.) Masama si Satanas, at sa loob ng kasamaan nito mayroong mahalaga at praktikal na panig. Hindi ito basta pag-uusap na walang saysay. Hindi natin sinisiraan si Satanas; nagbabahaginan lamang tayo tungkol sa katotohanan at realidad. Maaaring masaktan ng pagbabahaginang ito tungkol sa realidad ng paksang ito ang ilan o ang isang partikular na pangkat ng mga tao, ngunit walang malisyosong pakay rito; marahil maririnig ninyo ito ngayon at hindi kayo magiging masyadong komportable, ngunit darating ang panahon, kapag kaya na ninyong makilala ito, kamumuhian ninyo ang inyong mga sarili, at mararamdaman ninyo na ang Aking sinasabi ngayon ay labis na makakatulong sa inyo at napakahalaga. Ang diwa ni Satanas ay masama, kaya masasabi ba natin na ang mga resulta ng mga pagkilos ni Satanas ay hindi maiiwasang maging masama, o kahit paano ay may kaugnayan sa kasamaan nito? (Oo.) Kaya paano ginagawang tiwali ni Satanas ang tao? Sa kasamaang ginagawa ni Satanas sa mundo at sa sangkatauhan, alin bang mga tiyak na aspeto nito ang nakikita at nararamdaman ng mga tao? Naisip na ba ninyo dati ang tungkol dito? Maaaring hindi pa ninyo ito pinag-iisipan nang husto, kaya hayaan ninyo Akong talakayin ang ilang pangunahing punto. Alam naman ng lahat ang tungkol sa teorya ng ebolusyon na ipinapanukala ni Satanas, tama? Hindi ba’t isa itong larangan ng kaalaman na pinag-aaralan ng tao? (Oo.) Ginagamit muna ni Satanas ang kaalaman upang gawing tiwali ang tao, at tinuturuan sila ng kaalaman gamit ang sariling mga masasamang pamamaraan nito. Pagkatapos ay ginagamit nito ang siyensya upang gawing tiwali ang tao, pinupukaw ang kanilang interes sa kaalaman, siyensya, misteryosong mga bagay, o sa mga bagay na ninanasa ng mga tao na alamin. Ang mga kasunod na bagay na ginagamit ni Satanas upang gawing tiwali ang tao ay ang tradisyunal na kultura at pamahiin, at sunod dito, ang mga kalakaran sa lipunan. Lahat ng ito ay mga bagay na nararanasan ng mga tao sa kanilang pang-araw-araw na pamumuhay, at lahat ng ito ay may malapit na kaugnayan sa mga tao; nakaugnay silang lahat sa mga bagay na kanilang nakikita, kanilang naririnig, kanilang nahahawakan at kanilang nararanasan. Maaaring sabihin na nabubuhay ang bawat isang tao na napalilibutan ng mga bagay na ito, na hindi nagagawang matakasan o makalaya mula sa mga ito kahit na ninanais nila. Sa harap ng mga bagay na ito, walang magawa ang sangkatauhan, at ang tanging magagawa ng tao ay magpaimpluwensiya, magpahawa, magpakontrol, at magpagapos sa mga bagay na ito; walang kapangyarihan ang tao na makalaya mula sa mga ito.

a. Paano Ginagamit ni Satanas ang Kaalaman Upang Gawing Tiwali ang Tao

Una, pag-uusapan natin ang tungkol sa kaalaman. Ang kaalaman ba ay itinuturing ng lahat na isang positibong bagay? Kahit paano, iniisip ng mga tao na ang salitang “kaalaman” ay nagpapahiwatig ng positibo kaysa negatibo. Kaya bakit natin binabanggit dito na gumagamit si Satanas ng kaalaman upang gawing tiwali ang tao? Ang teorya ng ebolusyon ba ay isang aspeto ng kaalaman? Hindi ba’t ang mga batas ng siyensya ni Newton ay bahagi ng kaalaman? Ang paghila ng grabidad ng daigdig ay bahagi ng kaalaman, hindi ba? (Oo.) Kung gayon, bakit inililista ang kaalaman na kasama sa mga bagay na ginagamit ni Satanas upang gawing tiwali ang sangkatauhan? Ano ang pananaw ninyo dito? Mayroon bang kahit katiting na katotohanan sa kaalaman? (Wala.) Kung gayon, ano ang diwa ng kaalaman? Sa anong basehan natututuhan ng tao ang lahat ng kaalamang kanyang napag-aaralan? Ito ba ay batay sa teorya ng ebolusyon? Hindi ba’t nakabatay sa ateismo ang kaalaman na natamo ng tao sa pamamagitan ng pagsisiyasat at pagbubuod? Mayroon bang kaugnayan sa Diyos ang alinman sa kaalamang ito? May kaugnayan ba ito sa pagsamba sa Diyos? Ito ba ay konektado sa katotohanan? (Hindi.) Kung gayon, paano ginagamit ni Satanas ang kaalaman upang gawing tiwali ang tao? Kasasabi Ko lang na walang anuman sa kaalamang ito ang kaugnay ng pagsamba sa Diyos o katotohanan. Ganito ito iniisip ng ilang tao: “Maaaring walang kinalaman sa katotohanan ang kaalaman, ngunit hindi pa rin nito ginagawang tiwali ang mga tao.” Ano ang inyong pananaw rito? Tinuruan ka ba ng kaalaman na ang kaligayahan ng tao ay nakadepende sa malilikha gamit ang kanyang sariling mga kamay? Tinuruan ka ba ng kaalaman na ang kapalaran ng tao ay nasa kanyang sariling mga kamay? (Oo.) Anong uri ng pagsasalita ito? (Ito ay mala-diyablong pagsasalita.) Tumpak na tumpak! Ito ay mala-diyablong pagsasalita! Kumplikadong paksa ang kaalaman kung tatalakayin. Maaari mong ipalagay na ang isang larangan ng kaalaman ay walang iba kundi kaalaman lamang. Iyon ay isang larangan ng kaalaman na natututuhan batay sa hindi pagsamba sa Diyos at kakulangan ng pagkaunawa na nilikha ng Diyos ang lahat ng bagay. Kapag pinag-aaralan ng mga tao ang ganitong uri ng kaalaman, hindi nila nakikita ang pagkakaroon ng Diyos ng kataas-taasang kapangyarihan sa lahat ng bagay; hindi nila nakikita ang Diyos na namumuno o namamahala sa lahat ng bagay. Sa halip, ang tangi nilang ginagawa ay walang humpay na pananaliksik at pagsisiyasat sa larangang iyon ng kaalaman, at paghahanap ng mga kasagutan batay sa kaalaman. Gayunpaman, hindi ba’t kung hindi naniniwala ang mga tao sa Diyos at sa halip ay nagpapatuloy lamang sa pananaliksik, hindi sila kailanman makakahanap ng mga totoong kasagutan? Ang tanging maibibigay sa iyo ng kaalaman ay kabuhayan, trabaho, at kita upang hindi ka magutom; ngunit hindi ka nito kailanman pasasambahin sa Diyos, at hindi ka nito kailanman ilalayo sa kasamaan. Habang lalong pinag-aaralan ng mga tao ang kaalaman, lalo nilang nanaising magrebelde sa Diyos, upang isailalim ang Diyos sa kanilang pagsasaliksik, upang tuksuhin ang Diyos, at kalabanin ang Diyos. Kaya ngayon, ano ang ating nakikita na itinuturo ng kaalaman sa mga tao? Ang lahat ng ito ay pilosopiya ni Satanas. Mayroon bang kaugnayan sa katotohanan ang mga pilosopiya at mga panuntunan para patuloy na mabuhay na ikinakalat ni Satanas sa mga tiwaling tao? Walang kinalaman ang mga ito sa katotohanan at, sa katunayan, ito ay mga kabaligtaran ng katotohanan. Madalas sinasabi ng mga tao na “Ang buhay ay paggalaw” at “Ang tao ay bakal, ang kanin ay bakal, ang tao ay nakakaramdam ng pagkagutom kapag lumalaktaw siya ng pagkain”; ano ang mga kasabihang ito? Ang mga ito ay kasinungalingan, at nakakainis na marinig ang mga ito. Sa tinaguriang kaalaman ng tao, nagpakalat si Satanas ng marami-raming pilosopiya nito sa pamumuhay at sa pag-iisip. At habang ginagawa ito ni Satanas, pinahihintulutan nito ang tao na tanggapin ang pag-iisip, pilosopiya, at pananaw nito upang maaaring itanggi ng tao na mayroong Diyos, itanggi ang kapamahalaan ng Diyos sa lahat ng bagay at sa kapalaran ng tao. Kaya’t habang sumusulong ang pag-aaral ng tao at nagtatamo siya ng mas maraming kaalaman, nararamdaman niyang malabong mayroong Diyos at maaari pang hindi na niya maramdaman na mayroong Diyos. Dahil naikintal ni Satanas ang ilang kaisipan, pananaw, at haka-haka sa tao, kapag naikintal ni Satanas ang lason na ito sa kalooban ng tao, hindi ba niloko at ginawang tiwali ni Satanas ang tao? Kung gayo’y saan sa palagay mo naaayon ang pamumuhay ng tao? Hindi ba sila namumuhay ayon sa kaalaman at mga kaisipang ikinintal ni Satanas? At ang mga bagay na nakatago sa loob ng kaalaman at mga kaisipang ito—hindi ba mga pilosopiya at lason ni Satanas ang mga ito? Ang tao ay namumuhay ayon sa mga pilosopiya at lason ni Satanas. At ano ang nasa kaibuturan ng pagtitiwali ni Satanas sa tao? Nais ni Satanas na hikayatin ang tao na itatwa, salungatin, at labanan ang Diyos na tulad ng ginagawa nito; ito ang layunin ni Satanas sa pagtitiwali sa tao, at ito rin ang paraan ng pagtiwali ni Satanas sa tao.

Pag-uusapan muna natin ang pinakamababaw na aspeto ng kaalaman. Nagagawa bang tiwali ng gramatika at mga salita sa mga wika ang mga tao? Magagawa bang tiwali ng mga salita ang mga tao? Hindi ginagawang tiwali ng mga salita ang mga tao; ang mga ito ay kasangkapan na ginagamit ng mga tao upang magsalita at kasangkapan din ang mga ito na ginagamit ng mga tao upang makipag-ugnayan sa Diyos, dagdag pa rito na sa kasalukuyan, ang wika at mga salita ay paraan kung paano nakikipag-ugnayan ang Diyos sa mga tao. Ang mga ito ay kasangkapan, at ang mga ito ay pangangailangan. Ang isa kapag dinagdagan ng isa ay dalawa, at ang dalawa kapag minultiplika sa dalawa ay katumbas ng apat; hindi ba ito kaalaman? Ngunit maaari ka ba nitong gawing tiwali? Ito ay kaalamang alam ng marami—ito ay permanenteng tularan—kaya’t hindi nito kayang gawing tiwali ang mga tao. Kung gayon, anong uri ng kaalaman ang gumagawang tiwali sa mga tao? Ang kaalaman na nakakapagpatiwali ay iyong nahaluan ng mga pananaw at kaisipan ni Satanas. Sinisikap ni Satanas na ilagay ang mga pananaw at kaisipang ito sa sangkatauhan sa pamamagitan ng kaalaman. Halimbawa, sa isang artikulo, walang mali sa nakasulat na mga salita. Ang problema ay nasa mga pananaw at layon ng may-akda noong isinulat niya ang artikulo, pati na rin sa nilalaman ng kanyang mga kaisipan. Ang mga ito ay espirituwal na mga bagay at kayang gawing tiwali ang mga tao. Halimbawa, kung nanonood ka ng palabas sa telebisyon, anong mga bagay rito ang kayang makapagpabago ng pananaw ng mga tao? Iyon bang sinabi ng mga nagtanghal, ang mismong mga salita, ay magagawang tiwali ang mga tao? (Hindi.) Anong mga bagay ang magagawang tiwali ang mga tao? Iyon ay ang mga kaibuturang kaisipan at nilalaman ng palabas, na kumakatawan sa mga pananaw ng direktor. Ang impormasyong taglay ng mga pananaw na ito ay kayang baguhin ang mga puso at isip ng mga tao. Hindi ba ganoon iyon? Ngayon ay alam na ninyo kung ano ang Aking tinutukoy sa Aking pagtalakay ng paggamit ni Satanas ng kaalaman upang gawing tiwali ang mga tao. Hindi kayo magkakamali ng pagkaunawa, hindi ba? Kaya sa susunod na magbasa ka ng isang nobela o isang artikulo, magagawa mo bang suriin kung ang mga kaisipang ipinahayag sa nakasulat na mga salita ay ginagawang tiwali ang sangkatauhan o nag-aambag sa sangkatauhan? (Oo, bahagya.) Ito ay isang bagay na kailangang pag-aralan at maranasan nang dahan-dahan, hindi ito bagay na madaling maunawaan kaagad. Halimbawa, kapag nagsasaliksik o pinag-aaralan ang isang larangan ng kaalaman, ang ilang positibong aspeto ng kaalamang iyon ay maaari kang tulungang maintindihan ang ilang pangkalahatang kaalaman tungkol sa larangang iyon, habang tinutulutan ka ring malaman kung ano ang dapat iwasan ng mga tao. Halimbawa, tingnan natin ang “kuryente”—ito ay isang larangan ng kaalaman, hindi ba? Hindi ka ba mangmang kung hindi mo alam na makukuryente at masasaktan ng elektrisidad ang mga tao? Ngunit kapag naunawaan mo na ang larangang ito ng kaalaman, hindi ka na magiging walang-ingat sa paghawak ng anumang bagay na may kuryente, at malalaman mo na kung paano gumamit ng kuryente. Ang mga ito ay parehong positibong mga bagay. Nalinawan ka na ba tungkol sa ating tinatalakay kung paanong ginagawang tiwali ng kaalaman ang mga tao? Maraming uri ng kaalaman ang pinag-aaralan sa mundo, at dapat kayong gumugol ng oras upang makita ninyo mismo ang pagkakaiba ng mga ito.

b. Paano Ginagamit ni Satanas ang Siyensya Upang Gawing Tiwali ang Tao

Ano ang siyensya? Hindi ba’t mataas at malalim ang turing ng lahat ng tao sa siyensya? Kapag nababanggit ang siyensya, hindi ba’t nararamdaman ng mga tao na: “Ito ay isang bagay na hindi maaabot ng mga karaniwang tao; ito ay isang paksang tanging mga siyentipikong mananaliksik o mga eksperto lamang ang makatatalakay; wala itong anumang kinalaman sa ating mga karaniwang tao”? Mayroon ba itong kaugnayan sa mga karaniwang tao? (Mayroon.) Paano ginagamit ni Satanas ang siyensya upang gawing tiwali ang mga tao? Sa ating pagtalakay rito, pag-uusapan lamang natin ang mga bagay na madalas makaharap ng mga tao sa kanilang sariling mga buhay, at isasantabi ang ibang mga bagay. Mayroong salitang “genes.” Narinig na ba ninyo ang tungkol dito? Pamilyar na kayong lahat sa terminong ito. Hindi ba’t natuklasan ang genes sa pamamagitan ng siyensya? Ano ba talaga ang kahalagahan ng genes sa mga tao? Hindi ba nito ipinaparamdam sa mga tao na ang katawan ay isang misteryosong bagay? Kapag ang mga tao ay ipinakilala sa paksang ito, hindi ba magkakaroon ng ilang tao—lalo na iyong mga mausisa—na magnanais na makaalam ng iba pa at ng karagdagan pang mga detalye? Itutuon ng mauusisang taong ito ang kanilang lakas sa paksang ito at kapag wala silang ibang ginagawa, maghahanap sila ng mga impormasyon mula sa mga aklat at mula sa internet upang matuto ng mas marami pang detalye ukol dito. Ano ang siyensya? Sa madaling sabi, ang siyensya ay ang mga kaisipan at mga teorya ng mga bagay na inuusisa ng tao, mga bagay na lingid sa kaalaman, at hindi sinabi sa kanila ng Diyos; ang siyensya ay ang mga kaisipan at mga teorya ng mga misteryo na nais siyasatin ng tao. Ano ang sakop ng siyensya? Maaari mong sabihin na malawak ito; sinasaliksik at pinag-aaralan ng tao ang lahat ng bagay na interesado siya. Kinapapalooban ang siyensya ng pananaliksik ng mga detalye at mga batas ng mga bagay na ito at ng pagpapalabas ng mga kapani-paniwalang teoryang nagsasanhi upang mag-isip ang lahat ng: “Ang mga siyentipikong ito ay talagang nakamamangha! Napakarami nilang alam, sapat na upang maunawaan ang mga bagay na ito!” Labis ang paghanga nila sa mga siyentipiko, hindi ba? Ano ang mga pananaw na tinataglay ng mga taong nagsasaliksik tungkol sa siyensya? Hindi ba’t nais nilang saliksikin ang tungkol sa sansinukob, saliksikin ang mga misteryosong bagay sa larangan na kinawiwilihan nila? Ano ang kalalabasan nito sa huli? Sa ilang larangan ng siyensya, binubuo ng mga tao ang kanilang mga konklusyon sa pamamagitan ng haka-haka, at sa iba naman ay umaasa sila sa karanasan ng tao para makabuo ng mga konklusyon. Sa iba pang larangan ng siyensya, humahantong sa kanilang mga konklusyon ang mga taong ito batay sa obserbasyong pangkasaysayan at pangkapaligiran. Hindi ba tama ito? Kaya ano ang nagagawa ng siyensya para sa mga tao? Ang nagagawa lamang ng siyensya ay pahintulutan ang mga tao na makita ang mga bagay sa pisikal na mundo, at bigyang-kasiyahan ang pagkamausisa ng tao, ngunit hindi nito mabibigyan ng kakayahan ang tao na makita ang mga batas kung saan ay may kapamahalaan ang Diyos sa lahat ng bagay. Tila nakakahanap ang tao ng mga kasagutan mula sa siyensya, ngunit ang mga kasagutang iyon ay nakalilito at nagdadala lamang ng panandaliang kasiyahan, kasiyahan na nagkukulong lamang sa puso ng tao sa pisikal na mundo. Nararamdaman ng tao na nakakuha sila ng mga kasagutan mula sa siyensya, kaya naman anumang usapin ang lumitaw, ginagamit nila ang kanilang mga siyentipikong pananaw para patunayan o tanggapin ang isyung iyon. Naaakit ng siyensya ang puso ng tao at ito ay naaangkin nito hanggang sa hindi na iniintindi ng tao na makilala ang Diyos, sambahin ang Diyos, at paniwalaan na ang lahat ng bagay ay nanggagaling sa Diyos at dapat na sa Kanya maghanap ang tao ng mga kasagutan. Hindi ba ito totoo? Habang lalong naniniwala ang isang tao sa siyensya, mas lalo silang nagiging kakatwa, naniniwalang ang lahat ay may siyentipikong solusyon, na lahat ay kayang lutasin ng pananaliksik. Hindi nila hinahanap ang Diyos at hindi sila naniniwala na mayroong Diyos. Maraming matagal nang mananampalataya sa Diyos na gagamit ng computer, kapag naharap sa anumang problema, para maghanap at magsaliksik para sa mga sagot; naniniwala lamang sila sa siyentipikong kaalaman. Hindi sila naniniwala na ang mga salita ng Diyos ang katotohanan, hindi sila naniniwala na malulutas ng mga salita ng Diyos ang lahat ng problema ng sangkatauhan, hindi nila tinitingnan ang napakaraming problema ng sangkatauhan mula sa pananaw ng katotohanan. Anumang problema ang kanilang nakakaharap, hindi sila nagdarasal sa Diyos kailanman o naghahanap ng solusyon sa pamamagitan ng pagsasaliksik sa katotohanan sa mga salita ng Diyos. Sa maraming bagay, mas gusto nilang maniwala na kaalaman ang makakalutas sa problema; para sa kanila, ang siyensya ang huling sagot. Ganap na wala ang Diyos sa puso ng gayong mga tao. Wala silang pananampalataya, at ang kanilang mga pananaw tungkol sa paniniwala sa Diyos ay hindi naiiba sa maraming kilalang guro at siyentipiko, na laging sumusubok na suriin ang Diyos gamit ang mga pamamaraan ng siyensya. Halimbawa, maraming eksperto sa relihiyon ang nakapunta na sa bundok kung saan napadpad ang arko, at sa gayon ay napatunayan nila na mayroon ngang arko. Ngunit hindi nila nakikita na mayroong Diyos sa paglitaw ng arko. Naniniwala lamang sila sa mga kuwento at sa kasaysayan; ito ang resulta ng kanilang siyentipikong pananaliksik at pag-aaral ng pisikal na mundo. Kung nagsasaliksik ka sa mga materyal na bagay, maging ito man ay mikrobiyolohiya, astronomiya, o heograpiya, hindi mo kailanman mahahanap ang isang resulta na nagsasabing umiiral ang Diyos o na mayroon Siyang kataas-taasang kapangyarihan sa lahat ng bagay. Kung gayon, ano ang ginagawa ng siyensya para sa tao? Hindi ba nito inilalayo ang tao mula sa Diyos? Hindi ba ito nagsasanhi sa mga tao na isailalim sa pag-aaral ang Diyos? Hindi ba nito mas pinagdududa ang mga tao sa kairalan at kataas-taasang kapangyarihan ng Diyos, at sa gayon ay itinatatwa at pinagtataksilan ang Diyos? Ito ang kinahinatnan. Kaya kapag ginagamit ni Satanas ang siyensya upang gawing tiwali ang tao, anong layunin ang sinisikap na makamit ni Satanas? Gusto nitong gamitin ang mga konklusyong siyentipiko upang linlangin at gawing manhid ang mga tao, at gamitin ang mga hindi tiyak na kasagutan upang mahawakan ang puso ng mga tao para hindi na sila maghanap pa o maniwala na mayroong Diyos. Ito ang dahilan kaya natin sinasabi na ang siyensya ay isa sa mga paraan na ginagawang tiwali ni Satanas ang mga tao.

c. Paano Ginagamit ni Satanas ang Tradisyunal na Kultura Upang Gawing Tiwali ang Tao

Marami ba o hindi ang mga bagay na itinuturing na bahagi ng tradisyunal na kultura? (Marami.) Ano ang kahulugan ng “tradisyunal na kulturang” ito? Sinasabi ng ilan na ito ay ipinamana ng mga ninuno—ito ay isang aspeto. Mula sa simula, ang mga pamamaraan ng pamumuhay, mga kaugalian, mga kasabihan, at mga alituntunin ay naipamana sa loob ng mga pamilya, mga katutubong grupo at maging sa buong sangkatauhan, at naitanim na sa kaisipan ng mga tao ang mga ito. Itinuturing ng mga tao na hindi maaaring mawala sa kanilang buhay ang mga ito at itinuturing nila ang mga ito bilang mga alituntunin, sinusunod na para bang ang mga ito ay ang buhay mismo. Sa katunayan, ayaw pa nga nilang baguhin o pabayaan ang mga bagay na ito, dahil ipinamana ang mga ito ng kanilang mga ninuno. Mayroong iba pang mga aspeto ng tradisyunal na kultura na nakatanim sa kabuto-butuhan ng mga tao, kagaya ng mga bagay na ipinamana nina Confucius at Mencius, at ang mga bagay na itinuro sa mga tao ng Taoismo at Confucianismo. Hindi ba ganoon iyon? Ano ang mga bagay na kabilang sa tradisyunal na kultura? Kasama ba rito ang mga kapistahan na ipinagdiriwang ng mga tao? Halimbawa: ang Pagdiriwang ng Tagsibol, ang Kapistahan ng mga Parol, Araw ng Paglilinis ng Puntod, ang Pista ng Bangkang Dragon, gayundin ang Kapistahan ng mga Multo at Pagdiriwang ng Kalagitnaan ng Taglagas. Ang ilang pamilya ay nagdiriwang pa nga kapag ang mga nakatatanda ay umabot sa isang partikular na edad, o kapag ang mga bata ay nakaabot na ng isang buwan o isang daang araw na gulang. At marami pa. Ang lahat ng ito ay tradisyunal na mga kapistahan. Wala bang tradisyunal na kulturang pinagbabatayan ang mga kapistahang ito? Ano ang kaibuturan ng tradisyunal na kultura? Mayroon ba itong anumang kaugnayan sa pagsamba sa Diyos? Mayroon ba itong anumang kinalaman sa pagsasabi sa mga tao na isagawa ang katotohanan? Mayroon bang anumang mga kapistahan para sa mga tao upang mag-alay ng sakripisyo sa Diyos, magtungo sa altar ng Diyos at tanggapin ang Kanyang mga turo? Mayroon bang ganitong mga kapistahan? (Wala.) Ano ang ginagawa ng mga tao sa lahat ng kapistahang ito? Sa modernong panahon, ang mga ito ay itinuturing na mga okasyon para sa pagkain, pag-inom, at pagsasaya. Ano ang pinagmumulan ng pinagbabatayan ng tradisyunal na kultura? Kanino nanggaling ang tradisyunal na kultura? Ito ay mula kay Satanas. Sa likod ng mga tradisyunal na kapistahang ito, itinatanim ni Satanas ang ilang bagay-bagay sa tao. Ano ang mga bagay na ito? Ang pagtitiyak na natatandaan ng mga tao ang kanilang mga ninuno—ito ba ay isa sa mga ito? Halimbawa, sa Araw ng Paglilinis ng Puntod, naglilinis ang mga tao ng mga nitso at nag-aalay ng mga sakripisyo sa kanilang mga ninuno, upang hindi nila malimutan ang kanilang mga ninuno. Dagdag pa rito, sinisiguro ni Satanas na naaalala ng mga tao na maging makabayan, halimbawa na ang Pista ng Bangkang Dragon. Ano naman ang sa Pagdiriwang ng Kalagitnaan ng Taglagas? (Mga muling pagsasama-sama ng pamilya.) Ano ang mga pangyayari sa likod ng mga pagsasama-sama ng pamilya? Ano ang dahilan nito? Ito ay upang makipag-usap at emosyonal na makipag-ugnayan. Siyempre, maging ito man ay pagdiriwang ng Bagong Taon ng mga Tsino o ng Kapistahan ng mga Parol, maraming paraan ng paglalarawan ng mga dahilan sa likod ng mga pagdiriwang na ito. Paano man inilalarawan ng isang tao ang mga dahilan na iyon, ang bawat isa ay paraan ni Satanas ng pagtatanim ng pilosopiya at pag-iisip nito sa mga tao, upang lumayo sila sa Diyos at hindi na malaman na mayroong Diyos, at mag-alay sila ng mga sakripisyo sa kanilang mga ninuno o kay Satanas, o kumain, uminom, at magsaya para sa kapakanan ng pagnanasa ng laman. Habang ipinagdiriwang ang bawat isa sa mga kapistahang ito, ang mga kaisipan at pananaw ni Satanas ay natatanim nang malalim sa isip ng mga tao nang hindi nila nalalaman. Kapag umabot ang mga tao sa mga edad na apatnapu, limampu o higit pa, ang mga kaisipan at pananaw na ito ni Satanas ay nakaugat na nang malalim sa kanilang mga puso. Higit pa rito, ginagawa ng mga tao ang lahat ng magagawa nila upang maibahagi ang mga ideyang ito, tama man ito o mali, papunta sa susunod na henerasyon nang walang pasubali, nang walang pag-aatubili. Hindi ba ganoon iyon? (Oo.) Paano ginagawang tiwali ang mga tao ng tradisyunal na kultura at ng mga kapistahang ito? Alam ba ninyo? (Napipigilan ang mga tao at natatali ng mga alituntunin ng mga tradisyong ito hanggang wala na silang oras o lakas na hanapin ang Diyos.) Ito ay isang aspeto. Halimbawa, nagdiriwang ang lahat sa Bagong Taon ng mga Tsino—kung hindi mo ito ipinagdiwang, hindi ba’t malulungkot ka? Mayroon bang mga pamahiin na pinanghahawakan mo sa iyong puso? Maaari bang nararamdaman mong, “Hindi ako nagdiwang ng Bagong Taon, at dahil ang Bagong Taon ng mga Tsino ay hindi kanais-nais na araw para sa akin, hindi ba’t ang buong taon na ito ay hindi rin magiging maganda”? Hindi ba’t hindi ka mapapalagay at medyo matatakot? Mayroon pa ngang ilang tao na hindi nakagawa ng mga sakripisyo sa kanilang mga ninuno sa loob ng ilang taon at bigla silang nagkaroon ng panaginip kung saan ang isang namatay nang tao ay humihingi sa kanila ng salapi. Ano ang mararamdaman nila? “Nakakalungkot na ang namayapang taong ito ay nangangailangan ng salapi para gastusin! Magsusunog ako ng pera ng espiritu para sa kanya. Kapag hindi ko ginawa ito, hindi iyon magiging tama. Maaaring magdulot ito ng kaguluhan para sa ating nabubuhay—sino ang makapagsasabi kung kailan aatake ang kamalasan?” Palagi silang magkakaroon ng ganitong maliit na ulap ng takot at pangamba sa kanilang mga puso. Sino ang nagbibigay sa kanila ng pangambang ito? Si Satanas ang pinagmumulan ng pag-aalalang ito. Hindi ba ito ang isa sa mga paraan na ginagawang tiwali ni Satanas ang tao? Gumagamit ito ng iba’t ibang pamamaraan at pagdadahilan upang kontrolin ka, takutin ka, at igapos ka, nang sa gayon ay mahulog ka sa kalituhan at sumuko at magpasakop dito; ganito ginagawang tiwali ni Satanas ang tao. Kadalasan, kapag ang mga tao ay mahina o kapag wala silang lubos na kamalayan sa sitwasyon, maaari silang gumawa ng isang bagay nang hindi sinasadya sa paraang naguguluhan ang isip; ibig sabihin, hindi sinasadyang nahuhulog sila sa galamay ni Satanas at maaari silang kumilos nang hindi nila namamalayan, maaaring gumawa ng mga bagay nang hindi nila alam kung ano ang kanilang ginagawa. Ito ang paraan na ginagawang tiwali ni Satanas ang mga tao. Mayroon pa ngang marami-raming tao ngayon na nag-aatubiling humiwalay sa malalim na naka-ugat nang tradisyunal na kultura, na sadyang hindi kayang isuko ito. Kapag sila ay nanghihina at walang kibo ay mas lalo nilang nais na ipagdiwang ang ganitong mga uri ng kapistahan at nais nilang makatagpo si Satanas at pasayahing muli si Satanas, upang aliwin ang kanilang mga puso. Ano ang mga pangyayaring nasa likod ng tradisyunal na kultura? Ang itim na kamay ba ni Satanas ang kumokontrol ng mga ito nang palihim? Ang likas bang kasamaan ni Satanas ay mapagmanipula at mapagkontrol? May impluwensiya ba si Satanas sa lahat ng ito? (Oo.) Kapag namumuhay ang mga tao sa isang tradisyunal na kultura at nagdiriwang ng ganitong mga uri ng tradisyunal na kapistahan, maaari ba nating sabihin na ito ay isang kapaligiran kung saan sila ay nililinlang at ginagawang tiwali ni Satanas, at dagdag pa rito, na sila ay masaya na malinlang at magawang tiwali ni Satanas? (Oo.) Ito ay isang bagay na kinikilala ninyong lahat, isang bagay na alam ninyo.

d. Paano Gumagamit si Satanas ng Pamahiin Upang Gawing Tiwali ang Tao

Pamilyar kayo sa terminong “pamahiin,” tama? Mayroong ilang kaugnayan sa pagitan ng pamahiin at ng tradisyunal na kultura, ngunit hindi natin pag-uusapan ang tungkol doon ngayon. Sa halip, Aking tatalakayin ang pinakakaraniwang mga anyo ng pamahiin: panghuhula, pagbabasa ng kapalaran, pagsusunog ng insenso, at pagsamba kay Buddha. Ang ilang tao ay nagsasagawa ng panghuhula, ang iba ay sumasamba kay Buddha at nagsusunog ng insenso, habang ang iba ay nagpapabasa ng kanilang mga kapalaran o ipinapabasa sa isang tao ang mga katangian ng kanilang mukha para malaman ang kanilang mga kapalaran. Ilan sa inyo ang nagpabasa na ng inyong mga kapalaran o nagpabasa ng mukha? Ito ay isang bagay na maraming tao ang interesado, hindi ba? (Oo.) Bakit? Anong uri ng benepisyo ang nakukuha ng mga tao mula sa pagpapabasa ng kapalaran at pagpapahula? Anong uri ng kasiyahan ang kanilang nakukuha mula rito? (Pagkamausisa.) Ito ba ay pagkamausisa lamang? Sa nakikita Ko ay hindi kinakailangang ito lamang. Ano ang layon ng panghuhula at pagbabasa ng kapalaran? Bakit ito ginagawa? Hindi ba ito ay upang makita ang hinaharap? Ang ilang tao ay ipinapabasa ang kanilang mukha upang hulaan ang hinaharap, ang iba ay ginagawa ito upang makita kung magkakaroon sila ng magandang kapalaran o hindi. Ang ilang tao ay ginagawa ito upang makita kung anong uri ng pag-aasawa ang magkakaroon sila, at ang iba pa nga ay ginagawa ito upang makita kung anong suwerte ang dadalhin ng kasunod na taon. Ang ilang tao ay ipinapabasa ang kanilang mukha upang makita kung ano ang magiging hinaharap nila at ng kanilang mga anak, at ang ilang negosyante ay ginagawa ito upang makita kung gaano karaming pera ang kanilang kikitain, na hinahangad ang gabay ng mga nagbabasa ng mukha sa kung ano ang kanilang dapat gawin. Ito ba ay ginagawa lamang upang bigyang-kasiyahan ang pagkamausisa? Kapag ipinababasa ng mga tao ang kanilang mukha o gumagawa ng ganitong uri ng mga bagay, ito ay para sa kanilang pansariling kapakanan sa hinaharap; naniniwala sila na lahat ng ito ay may malapit na kaugnayan sa kanilang sariling kapalaran. Kapaki-pakinabang ba ang alinman sa mga ito? (Hindi.) Bakit hindi ito kapaki-pakinabang? Hindi ba magandang bagay na magtamo ng ilang kaalaman sa pamamagitan ng mga bagay na ito? Maaari kang tulungan ng mga kaugaliang ito na malaman kung kailan maaaring magkaroon ng kaguluhan, at kapag nalaman mo ang tungkol sa mga kaguluhang ito bago mangyari ang mga ito, hindi ba’t maaari mong iwasan ang mga ito? Kung magpapahula ka, maaaring ipakita nito sa iyo kung paano mahanap ang tamang daan palabas sa kalituhan, upang maaari mong matamasa ang suwerte sa susunod na taon at magkamit ng malaking kayamanan sa pagpapatakbo ng negosyo mo. Nakakatulong ba iyon o hindi? Nakakatulong man iyon o hindi ay walang kaugnayan sa atin, at hindi kasama sa ating pagbabahaginan ngayon ang paksang ito. Paano gumagamit si Satanas ng pamahiin upang gawing tiwali ang tao? Nais ng lahat ng tao na malaman ang kanilang kapalaran, kaya’t sinasamantala ni Satanas ang kanilang pagkamausisa upang akitin sila. Ang mga tao ay nagpapahula, nagpapabasa ng kapalaran, at nagpapabasa ng mukha upang malaman nila kung ano ang mangyayari sa kanila sa hinaharap at kung ano ang hitsura ng daan paroon. Ngunit sa huli, nasa kaninong mga kamay ang kapalaran at hinaharap na labis na inaalala ng mga tao? (Sa mga kamay ng Diyos.) Ang lahat ng bagay na ito ay nasa mga kamay ng Diyos. Sa paggamit ng mga pamamaraang ito, ano ang gusto ni Satanas na ipabatid sa mga tao? Nais ni Satanas na gamitin ang pagbabasa ng mukha at pagbabasa ng kapalaran upang sabihin sa mga tao na alam nito ang kanilang kapalaran sa hinaharap, at hindi lang nito alam ang mga ganitong bagay kundi ay kontrolado rin ang mga ito. Gustong samantalahin ni Satanas ang oportunidad na ito at gamitin ang mga pamamaraang ito upang kontrolin ang mga tao, kaya ang mga tao ay naglalagay ng bulag na paniniwala rito at sinusunod ang bawat salita nito. Halimbawa, kung nagpabasa ka ng iyong mukha, kung ipinikit ng manghuhula ang kanyang mga mata at sasabihin sa iyo ang lahat ng nangyari sa iyo sa nakalipas na huling ilang dekada nang may perpektong kalinawan, ano ang mararamdaman mo sa iyong kalooban? Agad mong mararamdaman na, “Tumpak na tumpak siya! Hindi ko kailanman ipinagsabi ang aking nakaraan sa kahit kanino, paano niya nalaman ang tungkol dito? Talagang hinahangaan ko ang manghuhulang ito!” Para kay Satanas, hindi ba napakadaling malaman ang iyong nakaraan? Inakay ka ng Diyos kung nasaan ka ngayon, at sa buong panahon na iyon ay ginagawang tiwali ni Satanas ang mga tao at sinusundan ka. Ang paglipas ng mga dekada ng iyong buhay ay wala lang kay Satanas at hindi mahirap para kay Satanas na malaman ang mga bagay na ito. Kapag nalaman mo na ang lahat ng sinasabi ni Satanas ay tumpak, hindi mo ba ibinibigay ang puso mo rito? Hindi ka ba umaasa na pamamahalaan nito ang iyong kinabukasan at kapalaran? Sa isang iglap, ang iyong puso ay makakaramdam ng kaunting respeto o paggalang dito, at para sa ilang tao, ang kanilang mga kaluluwa ay maaaring naagaw na nito sa puntong ito. At iyong tatanungin kaagad ang manghuhula: “Ano ang sunod na dapat kong gawin? Ano ang dapat kong iwasan sa susunod na taon? Anong mga bagay ang hindi ko dapat gawin?” At pagkatapos, sasabihin niya, “Hindi ka dapat pumunta roon, hindi mo dapat gawin ito, huwag magsuot ng mga damit na may isang partikular na kulay, dapat bawasan mo ang pagpunta sa mga partikular na lugar, dapat mong gawin nang mas madalas ang ilang bagay….” Hindi mo ba kaagad isasapuso ang lahat ng kanyang sinasabi? Makakabisa mo ang kanyang mga salita nang mas mabilis kaysa sa salita ng Diyos. Bakit mo makakabisa ang mga ito nang mabilis? Dahil gusto mo na umasa kay Satanas para sa suwerte. Hindi ba ito ang sandaling sinusunggaban nito ang iyong puso? Kapag sunud-sunod na nagkakatotoo ang mga hula nito, hindi mo ba gugustuhing bumalik dito upang malaman kung anong suwerte ang dadalhin ng susunod na taon? (Oo.) Gagawin mo ang kahit anong sabihin ni Satanas na gawin mo at iiwasan mo ang mga sinasabi nitong iwasan mo. Sa ganitong paraan, hindi mo ba sinusunod ang lahat ng sinasabi nito? Napakabilis mong mahuhulog sa yakap nito, malilinlang, at mapapasailalim sa kontrol nito. Nangyayari ito dahil pinaniniwalaan mo na totoo ang mga sinasabi nito at dahil pinaniniwalaan mong alam nito ang tungkol sa iyong mga dating buhay, ang iyong buhay sa kasalukuyan, at kung ano ang magiging hinaharap. Ito ang pamamaraang ginagamit ni Satanas upang makontrol ang mga tao. Ngunit sa realidad, sino ang tunay na mayroong kontrol? Ang Diyos Mismo ang may kontrol, hindi si Satanas. Gumagamit lamang si Satanas ng mga matalinong pandaraya sa pagkakataong ito upang linlangin ang mga ignoranteng tao, linlangin ang mga tao na nakikita lamang ang pisikal na mundo, na maniwala at umasa rito. Pagkatapos nahuhulog sila sa galamay ni Satanas at sinusunod ang bawat salita nito. Ngunit niluluwagan ba ni Satanas ang hawak nito kapag gusto ng mga tao na maniwala at sumunod sa Diyos? Hindi. Sa ganitong sitwasyon, ang mga tao ba ay talagang nahuhulog sa galamay ni Satanas? (Oo.) Maaari ba nating sabihin na ang pag-uugali ni Satanas sa bagay na ito ay walang kahihiyan? (Oo.) Bakit natin masasabi iyon? Dahil ang mga ito ay huwad at mapanlinlang na mga taktika. Walang kahihiyan si Satanas at nililigaw nito ang mga tao sa pag-iisip na ito ang kumokontrol ng lahat ng tungkol sa kanila at na kontrolado nito ang kanilang mismong kapalaran. Dahil dito ang mga taong mangmang ay lubusang sumusunod dito. Naloloko sila sa iilang salita lamang. Sa kanilang pagkalito, yumuyuko ang mga tao sa harap nito. Kung gayon, anong uri ng mga pamamaraan ang ginagamit ni Satanas, ano ang sinasabi nito upang mahimok ka na maniwala rito? Halimbawa, maaaring hindi mo nasabi kay Satanas kung ilan ang miyembro ng iyong pamilya, ngunit maaari pa rin nitong masabi sa iyo kung ilan sila, pati ang mga edad ng iyong mga magulang at mga anak. Bagama’t maaaring nagkaroon ka ng mga hinala at pagdududa kay Satanas bago ito, hindi mo ba mararamdaman na ito ay medyo kapani-paniwala matapos marinig itong sinasabi ang mga bagay na ito? Pagkatapos ay maaaring sabihin ni Satanas kung gaano ka nahihirapan sa trabaho mo kamakailan, na ang iyong mga superyor ay hindi ibinibigay sa iyo ang pagkilala na nararapat para sa iyo at lagi kang kinokontra, at iba pa. Matapos marinig iyon, iisipin mo, “Tamang-tama iyan! Hindi nga maayos ang takbo ng mga bagay-bagay sa trabaho.” Kaya lalo kang maniniwala kay Satanas. Pagkatapos ay magsasabi ito ng iba pang bagay upang linlangin ka, na lalong magpapaniwala sa iyo rito. Paunti-unti, matatagpuan mo ang iyong sarili na hindi na ito matanggihan o hindi na mapaghinala rito. Gumagamit lamang si Satanas ng kaunting walang kuwentang panlalansi, maging ng mabababaw na mumunting pandaraya, at nililito ka sa ganitong paraan. Habang nalilito ka, hindi mo makukuhang mag-isip nang maayos, maguguluhan ka sa kung ano ang dapat gawin, at magsisimula kang sumunod sa sinasabi ni Satanas. Ito ang “napakahusay” na pamamaraang ginagamit ni Satanas upang gawing tiwali ang tao, na nagiging sanhi ng hindi sinasadya mong pagkahulog sa patibong nito at maakit nito. Nagsasabi sa iyo si Satanas ng ilang bagay na inaakala ng mga tao na mabubuti, at saka sasabihin nito sa iyo kung ano ang gagawin at ano ang iiwasan. Sa ganitong paraan ka nalilinlang nang hindi mo nalalaman. Sa oras na mahulog ka rito, magiging mahirap na para sa iyo ang mga bagay-bagay; palagi mong iisipin ang sinabi ni Satanas at ano ang sinabi nitong gawin mo, at hindi mo mamamalayang nasasapian ka na nito. Bakit ganoon? Ito ay dahil nagkukulang ang sangkatauhan sa katotohanan kaya’t hindi nila magawang manindigan at lumaban sa panunukso at pang-aakit ni Satanas. Kapag nahaharap sa kasamaan ni Satanas at sa panlilinlang, pagtataksil, at malisya nito, napakamangmang ng sangkatauhan, wala sa kahustuhan ang isip at mahina, hindi ba? Hindi ba ito ay isa sa mga paraan na ginagawang tiwali ni Satanas ang tao? (Oo.) Ang tao ay paunti-unting nalilinlang at nadadaya nang hindi nila nalalaman, sa pamamagitan ng iba’t ibang mga pamamaraan ni Satanas, dahil kulang sila sa kakayahang makita ang pagkakaiba sa pagitan ng positibo at ng negatibo. Kulang sila sa ganitong tayog, at sa kakayahang mapagtagumpayan si Satanas.

e. Paano Ginagamit ni Satanas ang mga Kalakarang Panlipunan Upang Gawing Tiwali ang Tao

Kailan nagsimulang magkaroon ng mga kalakarang panlipunan? Ang mga ito ba ay bagong pangyayari? Maaaring sabihin na ang mga kalakarang panlipunan ay nauso noong nagsimula si Satanas na gawing tiwali ang mga tao. Ano ang saklaw ng mga kalakarang panlipunan? (Estilo ng pananamit at makeup.) Ito ay mga bagay na madalas na nakakaharap ng mga tao. Ang estilo ng pananamit, moda, at mga kalakaran—ang mga ito ay binubuo ang isang maliit na aspeto. Mayroon pa bang iba? Ang mga sikat na kasabihan bang madalas na inilalabas ng mga tao ay kasama rin? Ang mga estilo ba ng pamumuhay na ninanasa ng mga tao ay kasama? Ang mga bituin sa musika, sikat na personalidad, magasin, at nobela na gusto ng mga tao ay kasama ba? (Oo.) Sa inyong palagay, anong aspeto ng mga kalakarang panlipunan ang kayang gawing tiwali ang tao? Alin sa mga kalakarang ito ang pinaka-nakakaakit sa inyo? Sinasabi ng ilan: “Lahat tayo ay narating na ang partikular na edad, tayo ay nasa edad na limampu, animnapu, pitumpu, o walumpu, at hindi na natin kayang makibagay sa mga kalakarang ito at hindi na naaakit ang ating pansin ng mga ito.” Tama ba ito? Sinasabi ng iba: “Hindi namin sinusundan ang mga sikat na personalidad, iyon ay isang bagay na ginagawa lamang ng mga kabataan sa kanilang edad na dalawampu, hindi rin kami nagsusuot ng mga kasuotang sunod sa moda, iyon ay isang bagay na ginagawa ng mga mapag-alala sa kanilang imahe.” Alin sa mga ito ang kayang makapagpatiwali sa inyo? (Mga popular na kasabihan.) Kaya ba ng mga kasabihang ito na gawing tiwali ang mga tao? Magbibigay ako ng isang halimbawa, at tingnan ninyo kung kaya nitong gawing tiwali ang mga tao o hindi: “Pera ang nagpapaikot sa mundo”; ito ba ay isang kalakaran? Hindi ba ito mas masahol pa kumpara sa mga kalakaran sa moda at masasarap na pagkain na inyong binanggit? Pilosopiya ni Satanas ang “Pera ang nagpapaikot sa mundo.” Nangingibabaw ito sa buong sangkatauhan, sa bawat lipunan ng mga tao; maaari ninyong sabihin na ito ay isang kalakaran. Ito ay dahil ikinintal ito sa puso ng bawat isang tao, na sa una ay hindi tinanggap ang kasabihang ito, ngunit pagkatapos ay binigyan ito ng hayagang pagtanggap noong maranasan na nila ang tunay na buhay, at nagsimula nilang maramdaman na totoo nga ang mga salitang ito. Hindi ba ito proseso ni Satanas na ginagawang tiwali ang mga tao? Marahil hindi nauunawaan ng mga tao ang kasabihang ito sa parehas na antas, ngunit ang lahat ay mayroong magkakaibang mga antas ng interpretasyon at pagkilala sa kasabihang ito batay sa mga bagay na nangyari sa kanilang paligid at sa kanilang mga sariling karanasan. Hindi ba’t ganito ang sitwasyon? Gaano man karami ang karanasan ng isang tao sa kasabihang ito, ano ang negatibong epekto na maaaring maidulot nito sa puso ng isang tao? Nabubunyag ang isang bagay sa pamamagitan ng disposisyon ng mga tao sa mundong ito, kasama na ang bawat isa sa inyo. Ano ito? Ito ay pagsamba sa salapi. Mahirap bang alisin ito mula sa puso ng isang tao? Napakahirap nito! Tila sadyang napakalalim ng pagtitiwali ni Satanas sa mga tao! Ginagamit ni Satanas ang salapi upang tuksuhin ang mga tao, at tiwaliin silang sumamba sa salapi at ipagpitagan ang mga materyal na bagay. At paano naipapamalas sa mga tao ang pagsambang ito sa salapi? Inaakala ba ninyo na hindi niyo kayang manatiling buhay sa mundong ito nang walang salapi, na ang kahit isang araw na walang salapi ay imposible? Ang katayuan ng mga tao ay base sa kung gaano karaming salapi ang mayroon sila, gayundin ang paggalang na karapat-dapat sa kanila. Ang mga likod ng mahihirap ay nakayuko sa hiya, habang nagpapakasasa ang mayayaman sa kanilang mataas na katayuan. Nakatayo sila nang tuwid at nagmamalaki, nagsasalita nang malakas at namumuhay nang may pagmamataas. Ano ba ang dinadala ng kasabihan at kalakarang ito sa mga tao? Hindi ba totoo na gagawin ng marami ang anumang sakripisyo para sa salapi? Hindi ba isinasakripisyo ng maraming tao ang kanilang dignidad at integridad sa paghahanap ng mas maraming salapi? Hindi ba marami ang mga taong nawawalan ng pagkakataon na gampanan ang kanilang tungkulin at sundin ang Diyos para lamang sa salapi? Hindi ba ang pagkawala ng pagkakataong matamo ang katotohanan at maligtas ang pinakamalaki sa lahat ng nawala sa mga tao? Hindi ba’t masama si Satanas sa paggamit sa pamamaraang ito at sa kasabihang ito upang gawing tiwali ang tao hanggang sa ganitong antas? Hindi ba ito malisyosong pandaraya? Habang sumusulong ka mula sa pagtutol sa popular na kasabihang ito tungo sa pagtanggap dito bilang katotohanan sa huli, lubos na nahuhulog ang iyong puso sa kamay ni Satanas, at kung gayon ay naipapamuhay ang kasabihang ito nang hindi mo namamalayan. Gaano ka naapektuhan ng kasabihang ito? Maaaring alam mo ang tunay na daan, at maaari ring alam mo ang katotohanan, subalit wala kang kapangyarihang hangarin ito. Maaari mong malaman nang malinaw na ang mga salita ng Diyos ay katotohanan, ngunit hindi ka handang magbayad ng halaga, o magdusa upang makamtan ang katotohanan. Sa halip, mas gugustuhin mong isakripisyo ang iyong sariling kinabukasan at tadhana upang kalabanin ang Diyos hanggang sa katapus-tapusan. Anuman ang sinasabi ng Diyos, anuman ang ginagawa ng Diyos, nauunawaan mo man kung gaano kalalim at kung gaano kadakila ang pagmamahal ng Diyos para sa iyo o hindi, mapagmatigas mo pa ring ipipilit ang sarili mong landas at babayaran ang halaga para sa kasabihang ito. Ibig sabihin, naloko at nakontrol na ng kasabihang ito ang iyong mga iniisip, nakontrol na nito ang iyong pag-uugali, at mas gusto mo pang hayaan itong pagharian ang iyong kapalaran kaysa isantabi mo ang iyong paghahangad na yumaman. Kayang kumilos ng mga tao nang ganoon, kaya silang kontrolin at manipulahin ng mga salita ni Satanas—hindi ba ibig sabihin nito ay naloko at nagawa na silang tiwali ni Satanas? Hindi pa ba nag-uugat ang pilosopiya at paraan ng pag-iisip ni Satanas, at ang disposisyon ni Satanas, sa puso mo? Kapag pikit-mata mong hinangad na yumaman, at tinalikdan mo ang paghahanap ng katotohanan, hindi ba nagtagumpay na si Satanas sa layunin nitong lokohin ka? Ito mismo ang nangyayari. Nadarama mo ba kapag niloloko at ginagawa kang tiwali ni Satanas? Hindi. Kung hindi mo nakikita si Satanas na nakatayo sa harap mo mismo, o nadarama na si Satanas iyon na kumikilos nang patago, makikita mo ba ang kasamaan ni Satanas? Malalaman mo ba kung paano ginagawang tiwali ni Satanas ang sangkatauhan? Ginagawang tiwali ni Satanas ang tao sa lahat ng oras at sa lahat ng lugar. Ginagawang imposible ni Satanas na labanan ng tao ang katiwaliang ito at ginagawang walang-laban ang tao rito. Ipinatatanggap sa iyo ni Satanas ang mga kaisipan nito, ang mga pananaw nito, at ang masasamang bagay na nagmumula rito sa mga sitwasyon na hindi mo ito namamalayan at kapag hindi mo napapansin kung ano ang nangyayari sa iyo. Tinatanggap ng mga tao ang mga bagay na ito nang lubusan. Minamahal nila at pinanghahawakan ang mga bagay na ito na parang isang kayamanan, hinahayaan nila ang mga bagay na ito na manipulahin sila at paglaruan sila; ganito ang pamumuhay ng mga tao sa ilalim ng kapangyarihan ni Satanas, at wala silang malay na sinusunod nila si Satanas, at lalo pang lumalalim ang pagtitiwali ni Satanas sa tao.